Jakie są zasady rozliczania podatku VAT przez organizatorów eventów? W artykule dla OOH magazine – wyjaśniają Maciej Dudziński i Jakub Kluczykow, eksperci z kancelarii Pałucki Trusiński Prawo i Podatki.
W świetle obowiązujących przepisów w odniesieniu do usług organizacji eventów świadczonych odpłatnie na rzecz podmiotów trzecich uznać należy, że niniejsze czynności według przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) uznawane są za świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu, w zależności od przedmiotu konkretnej usługi.
Moment powstania obowiązku podatkowego
Ogólna zasada wskazująca na moment powstania obowiązku podatkowego została określona w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, (o ile przed tym zdarzeniem podatnik nie otrzymał przedpłaty).
Jeżeli natomiast przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, zgodnie z treścią art.19a ust. 8 ustawy o VAT.
W tym miejscu warto podkreślić, iż wbrew obecnie obowiązujących przepisów, wielu przedsiębiorców moment powstania obowiązku podatkowego wiąże z datą wystawienia faktury, co może wiązać się z przykrymi konsekwencjami.
Rozliczenie VAT przez organizatora eventów
W myśl art. 29a ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Powyżej wskazany przepis określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania. Zapłata obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy, w kwocie na którą strony się umówiły. Tym samym, nie jest istotna kwota faktycznie otrzymanego przez organizatora imprezy wynagrodzenia za wykonane usługi, lecz kwota wynikająca z ustaleń stron o jego wysokości.
Prawo do odliczenia podatku
Co do zasady, podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku naliczonego.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Mając na uwadze powyższe, organizator eventu, rozliczający się na zasadach ogólnych, będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki:
1. po stronie sprzedawcy wystąpił obowiązek podatkowy,
2. organizator eventu (podatnik) otrzymał fakturę.
Wskazana zasada wyłącza jednakże możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia usług zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.
VAT marża
W stosunku do niektórych (wskazanych w ustawie) rodzajów działalności gospodarczej obowiązują szczególne zasady opodatkowania, i tak np. podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku.
Innymi słowy, podstawą opodatkowania sprzedaży udokumentowanej fakturą jest nie cała wartość transakcji, ale jedynie marża naliczana przez sprzedawcę. Wobec tego, sprzedawca odprowadza tylko podatek od marży jaką naliczył i jednocześnie nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup odsprzedawanych towarów.
Przez marżę, rozumie się w tym przypadku różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się natomiast usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie (art. 119 ust. 2 ustawy o VAT).
Szczególne zasady opodatkowania usług turystyki stosuje się, gdy podatnik działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek oraz w przypadku, gdy podatnik przy świadczeniu usług nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.
Na mocy obowiązujących przepisów, faktura VAT-marża jest zatem typową fakturą wystawianą przez organizatora turystyki za zakupione usługi turystyczne.
Czy usługi polegające na organizacji różnego rodzaju eventów mogą być zakwalifikowane jako usługi turystyczne podlegające opodatkowaniu na zasadach szczególnych, według procedury VAT marża?
W odniesieniu do organizowanych imprez, dla oceny, czy uprawnione przez organizatora jest skorzystanie z rozliczenia na zasadzie VAT marża, kluczowe jest ustalenie, czy występują przesłanki warunkujące zastosowanie tej zasady, tj. czy przy organizacji konkretnego eventu zapewniony został cały pakiet świadczeń, który pozwoliłby zakwalifikować te czynności jako usługę turystyki.
Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług turystyki. Zgodnie z wykładnią prezentowaną przez sądy administracyjne oraz organy administracji podatkowej za usługi turystyki podlegające opodatkowaniu VAT marżą uznaje się m.in. organizowanie wycieczek z kompleksowych programem imprez (w tym również firmowe wyjazdy integracyjne oraz zawody sportowe), usługi hotelowe, a także organizowane za granicą kursy szkoleniowe.
Usługi polegające na organizowaniu konferencji nie są natomiast usługami turystyki (tak m.in. WSA w wyroku z dnia 5 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Bk 126/11). Również pośrednictwo jest wyłączone z zakresu zasad określonych w art. 119 ust. 1 i podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Organizator musi zatem każdorazowo stwierdzić, czy organizowany przez niego event obejmuje swym zakresem różne usługi składowe nabywane od innych podatników, świadczone dla bezpośredniej korzyści uczestników (turystów), bez których określona impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć. W przypadku, odpowiedzi negatywnej, nie znajdą zastosowania przepisy art. 119 ust. 1 ustawy o VAT, umożliwiające rozliczenie świadczonych usług w ramach procedury marży.
Organizatorowi eventu przysługiwać natomiast w takiej sytuacji będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Podsumowując wskazać należy, iż prowadząc działalność gospodarczą, której przedmiotem jest organizacja eventów, w tym imprez integracyjnych, szkoleniowych, okolicznościowych, wyjazdów firmowych, bądź innych wydarzeń np. o charakterze promocyjnym, najistotniejsze dla celów prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest właściwe określenie momentu powstania obowiązku podatkowego oraz stawki podatku, a także ustalenie, czy świadczone usługi mogą być zakwalifikowane jako usługi turystyczne, w tym czy wystąpiły przesłanki warunkujące zastosowanie szczególnej zasady opodatkowania określone w art. 119 ust. 3 ustawy o VAT.
Maciej Dudziński – prawnik, specjalista ds. marketingu i Jakub Kluczykow – adwokat w Pałucki Trusiński Prawo i Podatki
JK