Autorytet menedżera | Piotr Tytoń

Dobry menedżer potrafi skutecznie zarządzać ludźmi, określać cele oraz delegować i egzekwować zadania. Posiada także umiejętność motywowania i inspirowania. Ponieważ jest w hierarchii ważności wyżej od pracownika, nie tyle może, co po prostu musi planować i organizować jego prace, nadzorować i rozliczać oraz szkolić.

Te przywileje i obowiązki wynikają ze stanowiska jakie piastuje (autorytet formalny), ale trzeba pamiętać, że menedżer to nie tylko funkcja, to przede wszystkim rola. Choć szef ma do wykonania określony zestaw zadań, to jednak, by móc skutecznie z nich się wywiązać, musi również stanowić autorytet nieformalny (merytoryczny, wewnętrzny – osobisty).

Jak widzimy autorytet formalny swoje źródło ma we władzy, która wynika ze stopnia stanowiska. Formalnym autorytetem jest więc każdy kierownik, menedżer czy szef, który kontroluje pracę innych osób, bez względu na osobiste zdanie lub preferencje pracowników. Odmiennym zjawiskiem – i zdecydowanie bardziej pożądanym przez osoby sprawujące władze – jest wypracowanie autorytetu osobistego.

Zależny jest on od indywidualnych cech i walorów kierownictwa. Menedżer swoim zachowaniem wzbudza szacunek, zwykle wykazując się szerokimi kompetencjami, wiedzą branżową i specjalistyczną oraz charyzmą. W przeciwieństwie od autorytetu formalnego, trudniej go zyskać, równocześnie zdecydowanie łatwiej stracić poprzez zmianę nastawienia, popełnianie błędów zawodowych lub zmniejszenie zaangażowania. Do najważniejszych cech autorytetów osobistych należą:

• wzbudzanie zaufania wśród pracowników,
• wysoka empatia w stosunku do podwładnych,
• rozwinięte umiejętności komunikacyjne,
• szeroka wiedza ekspercka,
• chęć niesienia pomocy pracownikom,
• dbanie o rozwój osobisty i zawodowy podwładnych,
• zainteresowanie życiem prywatnym (np. umiejętność ocenienia czy pracownik znalazł się w trudnej sytuacji życiowej, która mogłaby wpłynąć na jego pracę).

Czynniki budują autorytet menedżera:

~Kompetencje

Czyli wiedza, umiejętności i doświadczenia, a w okazjonalnej sytuacji przyznanie się do niewiedzy, zamiast kreowania fałszywego wizerunku eksperta. Osoba posiadająca autorytet potrafi wytłumaczyć, nauczyć, znaleźć potrzebne informacje i udzielić wyjaśnień.

~Umiejętność wywierania wpływu

Umiejętność przekonania podwładnych do ważnych dla siebie kwestii. Nie mylenie wywierania wpływu z manipulacją!

~Dobre relacje z podwładnymi

Szacunek i szczere zainteresowanie pracownikami; otwartość w komunikacji, szczerość, słuchanie, wspieranie, docenianie, sprawiedliwość i brak faworyzowania wybranych członków zespołu.

~Indywidualne dopasowanie do podwładnego, elastyczność.

~Dostarczanie podwładnym informacji o swoich oczekiwaniach i normach, aktualnej sytuacji działu/firmy, planach na przyszłość.

~Konsekwencja w egzekwowaniu i rozliczaniu powierzonych zadań oraz wywiązywanie się ze złożonych deklaracji i obietnic.

~Spójność i autentyczność zachowania

Przekładanie słów na czyny oraz podobne zachowywanie się zarówno w godzinach pracy, jak i poza nimi; stałość emocjonalna, cierpliwość, pewność siebie i pokora.    

~Skuteczność w działaniu

Przekładanie decyzji, działań, pomysłów szefa na osiąganie wymiernych, zauważalnych efektów.

~Odpowiedzialność za siebie i zespół

Formalna, prawna, ale także moralna, etyczna i honorowa.

Sięgając do podstawowych zasad, które kształtują lidera od wewnątrz, Stephen Covey podaje cztery niezbędne wartości, wyznaczające perspektywę zadowolenia, równowagi i skuteczności podejmowanych decyzji:

I.Bezpieczeństwo – rozumiane jako emocjonalna stabilność; pewność siebie wynikająca z szacunku dla własnej osoby.

II.Etyka – podporządkowanie działania wartościom wyższym, np. dobru ludzi.

III.Mądrość – rozumiana jako zachowanie równowagi w ocenie rzeczywistości oraz dokonywanie wyważonych wyborów.

IV.Moc – władza nad samym sobą i otoczeniem poprzez przewidywanie i podejmowanie działań.

Aby mieć autorytet, należy wykształcić w sobie określone (pozytywne) cechy osobowości, posiąść umiejętność współpracy z ludźmi Należy odznaczać się inteligencją i jasnym formułowaniem myśli, być energicznym, odważnym i odpowiedzialnym, posiadać umiejętność przewodzenia, być wrażliwym na sprawy ludzkie, umieć stwarzać atmosferę szczerości, otwarcia i zaufania, wykazywać inicjatywę i zachęcać innych do jej przejawiania, umieć forsować swoje pomysły i mieć siłę przekonywania do słuszności własnych idei  i koncepcji. Dla menedżera oznacza to, że jeśli chce mieć autorytet, musi posiadać osobowość wartą tego by go słuchać i obdarzać zaufaniem.

W budowie autorytetu menedżera oprócz tych cech osobowościowych niezwykle ważny jest również czynniki dojrzałości emocjonalnej, który warunkuje zachowanie zdrowia psychicznego menedżera, rozumianego nie tylko jako zdolność do działań produktywnych i efektywnych, ale także do harmonijnego współżycia z otoczeniem i do przekształcania tego otoczenia.

Dojrzałość emocjonalna jest podstawą kształtowania dojrzałości profesjonalnej menedżera czyli umiejętności formułowania wizji organizacji, stawiania wysokich – ale możliwych do spełnienia celów, samodzielnego rozwiązywania problemów i brania na siebie odpowiedzialności, stosowne wykształcenie i doświadczenie zawodowe a także i umiejętność pracy z ludźmi.

Autorytet menedżera wywiera wielostronny, korzystny wpływ na zachowania pracowników, a szczególnie:

~podnosi efektywność pracy kierowniczej i organizatorskiej – sprawia, że podwładni dobrowolnie i w sposób świadomy respektują polecenia, zarządzenia i wskazówki menedżera;

~integruje zespół pracowniczy i tworzy przyjazną atmosferę pracy, sprawia, że pomiędzy pracownikami panują przyjazne stosunki, spokój i poczucie bezpieczeństwa;

~zwiększa skuteczność oddziaływania na ludzi, podnosi morale ich działania i sprawia, ze ludzie swoje obowiązki i zadania wykonują chętnie i z większym zaangażowaniem;

~pobudza inicjatywy do wzrostu efektywności i poprawy jakości pracy, podnosi poziom aspiracji pracowników,  stwarza klimat do wysuwania i dyskutowania pomysłów, osłabia opór wobec zmian – zwiększa zaufanie do menedżera.

Piotr Tytoń – dyplomowany Trener biznesu i rozwoju osobistego, Coach ACC ICF, Certyfikowany HR Business Partner DiSC Trainer & Facilitator. 20 lat doświadczenia w zarządzaniu zasobami ludzkimi na różnych stanowiskach kierowniczych (menedżer, dyrektor zarządzający) oraz jako HR Business Partner odpowiedzialny między innymi za rekrutację, budowanie zespołów, realizacje celów biznesowych firmy, rozwój pracowników, kontrole i nadzór działów produkcyjnych i handlowych. Od kilku lat zajmuje się wsparciem firm w zakresie poprawy efektywności osobistej liderów (kadry średniego i wysokiego szczebla) oraz członków zespołów poprzez konsultacje, sesje coachingowe, mentoring, testy osobowościowe DISC, warsztaty i szkolenia.

Poprzedni felieton Piotra Tytonia można przeczytać TUTAJ.