Wdrożenie systemu kaucyjnego to nie tylko zmiana infrastrukturalna, a przede wszystkim wyzwanie komunikacyjne dla całego sektora. Dla wielu konsumentów to zupełnie nowe doświadczenie, a poziom wiedzy na temat zasad działania systemu wciąż jest ograniczony. Jak pokazują badania IQS zrealizowane na zlecenie kampanii „Głębia Wiedzy”, tylko 35% Polaków zna planowane zasady działania systemu, który zacznie obowiązywać już 1 października. Ponad 40% respondentów słyszało o jego wprowadzeniu, ale nie wie, jak dokładnie będzie funkcjonować. Dlatego kluczową rolą operatorów kaucyjnych oraz sieci handlowych będzie teraz edukacja klientów, uproszczenie procesu zwrotu i budowanie zaufania do nowych rozwiązań.
Sam system obejmie opakowania po napojach z tworzyw sztucznych (do 3 l), metalu (do 1 l) oraz szkła wielokrotnego użytku (do 1,5 l). Przy zakupie produktów w takich opakowaniach oznaczonych symbolem systemu kaucyjnego pobierana będzie kaucja – w przypadku butelek PET i puszek w wysokości 0,50 zł oraz 1 zł za butelki szklane. Klient odzyska kaucję, zwracając opakowanie spełniające określone wymogi. Podobne mechanizmy działają z powodzeniem m.in. w Niemczech, Litwie czy Finlandii – w krajach tych poziom odzysku opakowań przekracza 90%. Do 2029 r. kraje członkowskie UE mają obowiązek osiągnięcia poziomu 90% selektywnej zbiórki opakowań – system kaucyjny to najskuteczniejszy sposób, by ten cel osiągnąć, szczególnie jeśli towarzyszy mu skuteczna komunikacja i zaangażowanie wszystkich uczestników rynku.
– Zależało nam, by cały proces był jak najprostszy i dostępny dla wszystkich, dlatego jako jedni z pierwszych wdrażamy automatyzację w pełnej skali. Do połowy 2026 roku wszystkie sklepy Kaufland mają być wyposażone w urządzenia do zbiórki opakowań, co zapewni naszym klientom wygodę i powszechny dostęp do systemu – wyjaśnia Paweł Pawlak, Dyrektor Centrum Dystrybucyjnego w Gliwicach z Kaufland Polska.
W większości sklepów Kaufland pojawiły się specjalne automaty, które przyjmują butelki i puszki oznaczone symbolem systemu kaucyjnego. Klienci nie muszą mieć przy sobie paragonu – wystarczy, że opakowanie będzie puste, nieuszkodzone, z czytelnym kodem kreskowym i odpowiednim oznaczeniem. Za każde przyjęte opakowanie klient otrzyma bon na zakupy ważny przez 100 dni.
Kaufland już wcześniej prowadził zbiórkę butelek zwrotnych po napojach w szklanych opakowaniach, a także wdrażał rozwiązania ograniczające zużycie plastiku.
System kaucyjny to nie tylko narzędzie do ograniczenia ilości odpadów – to także kluczowy element rozwoju gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Ten model zakłada maksymalne wydłużenie cyklu życia materiałów i produktów, a co za tym idzie: minimalizację zużycia surowców pierwotnych, ograniczenie powstawania odpadów oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i zapotrzebowania na energię. Zgodnie z danymi Parlamentu Europejskiego, pełne wdrożenie GOZ może przyczynić się do utworzenia nawet 700 000 nowych miejsc pracy w UE do 2030 r., stymulując rozwój innowacyjnych technologii, zwiększając konkurencyjność gospodarek i przyspieszając zieloną transformację.
System kaucyjny stanie się również impulsem dla polskiego rynku opakowań i logistyki zwrotnej. W nadchodzących latach spodziewane są wzrosty inwestycji w technologie sortowania, infrastrukturę recyklingową oraz rozwój opakowań projektowanych z myślą o ponownym użyciu lub łatwym przetworzeniu. Zmieni się także struktura kosztów po stronie producentów i sieci handlowych, co może prowadzić do powstawania nowych modeli biznesowych opartych na zamkniętym obiegu. Jak wskazuje raport Deloitte „System kaucyjny w Polsce – koszty, perspektywy, szanse”, wdrożenie systemu uruchomi inwestycje o wartości ponad 14 miliardów złotych w ciągu najbliższej dekady – m.in. w automaty zwrotne, zaplecze logistyczne i centra sortujące.
Jednocześnie szacuje się, że część wydatków operacyjnych zostanie zrównoważona przychodami z nieodebranej kaucji (nawet 9,9 mld zł) oraz sprzedaży zebranych surowców (3,8–5,1 mld zł w perspektywie 10 lat). To pokazuje, że dobrze zaprojektowany system może nie tylko wspierać cele środowiskowe, ale również generować trwałe korzyści gospodarcze.
– W przypadku sieci Kaufland system kaucyjny oznacza wsparcie dla lokalnego przemysłu recyklingu i produkcji opakowań – mówi Paweł Pawlak, Dyrektor Centrum Dystrybucyjnego w Gliwicach z Kaufland Polska. – Dzięki współpracy z OK Operatorem Kaucyjnym, zebrane opakowania trafią do certyfikowanych recyklerów na terenie kraju, a powstały z nich recyklat zostanie wykorzystany przez producentów. To model, który wzmacnia lokalną gospodarkę, ogranicza ślad węglowy i zapewnia pełną transparentność przepływu materiałów – dodaje.
System kaucyjny to znacząca zmiana – zarówno dla konsumentów, jak i dla całego rynku. Wymusza on inwestycje w nowe technologie i zmienia łańcuchy dostaw, stając się tym samym nie tylko odpowiedzią na unijne wymogi, lecz również szansą na przyspieszenie zielonej transformacji sektora detalicznego.
Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie Kauflandu.
Więcej newsów z branży TUTAJ.