Szkło rośnie w siłę

Całkowita wartość rynku opakowań szklanych (na żywność, napoje i farmaceutyki), którą w 2012 r. oszacowano na 47,43 mld dolarów, w roku 2019 sięgnie kwoty 59,94 mld dolarów – wynika z raportu przygotowanego przez firmę Transparency Market. Przeliczając to na wolumen produkcji, w 2012 r. światowe zapotrzebowanie rynku wynosiło 45,71 mln ton i zdaniem badaczy do 2019 r. będzie się rozwijać w średnim rocznym tempie 3,1% CAGR.

Jednocześnie opakowania szklane ujmowane procentowo w stosunku do całego rynku opakowaniowego nie plasują się w czołówce. Z wyliczeń Polskiej Izby Opakowań wynika, że w gronie wszystkich opakowań dostępnych na polskim rynku w 2012 roku, prym wiodły opakowania z tworzyw sztucznych (36,8%). Na opakowania z papieru i tektury przypadło 32,1%, na opakowania z metalu 14,2%, opakowania ze szkła wyniosły natomiast 13,2%. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy doszukiwać się w dynamicznym rozwoju opakowań z tworzyw sztucznych, zwłaszcza PET, duży segment rynku napojów jest też zdominowany przez aluminiowe puszki. Szkło obarczone jest również dwiema istotnymi wadami: dużą masą i kruchością. Jednocześnie szereg zalet opakowań szklanych stawia je jako rozwiązanie nie mające sobie równych w kwestii bezpieczeństwa, zdrowia czy ekologii.

Żywność zabezpieczona

Znane od wieków szkło jest materiałem opakowaniowym pochodzenia naturalnego o doskonałych właściwościach, które znajduje szerokie zastosowanie w różnorodnych aspektach życia człowieka – pakowaniu żywności, farmaceutyków i kosmetyków. – Szkło powstaje w wyniku topienia czystych surowców, takich jak piasek, soda, wapń, dolomit w temperaturze ~ 1500oC, nie rozkłada się na szkodliwe substancje i jest materiałem chemicznie obojętnym – mówi Anna Nowak-Majda, Specjalista ds. Analiz Rynku w Hucie Szkła TUR. Chemiczna obojętność gwarantuje brak negatywnego wpływu na smak i właściwości zawartości opakowań szklanych, co sprawia, że jest idealnym rozwiązaniem dla pakowania np. produktów spożywczych. – Wykorzystywane jest do produkcji opakowań do żywności, w tym zawierających jedzenie dla niemowląt, butelek na wszelkiego rodzaju napoje, od soków po alkohol. Szkło ma również ogromną odporność na warunki zewnętrzne, co umożliwia pasteryzację produktów, ponadto nie wiąże i nie wchłania obcych substancji ani z zewnątrz opakowania ani z jego zawartości. Opakowania ze szkła są gazoszczelne, co jest szczególnie ważne dla produktów, które reagują z tlenem – mówi Monika Kosmala-Sójka, Kierownik Działu Sprzedaży i Marketingu, Heinz Glas Działdowo. Dokumentem dopuszczającym opakowanie szklane do kontaktu z żywnością jest atest PZH oraz badanie na zawartość metali ciężkich. – W obu przypadkach szkło sodowo-wapniowe powszechnie stosowane w produkcji opakowań spełnia wspomniane wymogi – dodaje Monika Kosmala-Sójka.

Zaprezentowane wyniki badania konsumenckiego z 2011 roku, przeprowadzonego na obszarze całej Europy przez niezależną agencję badawczo-konsultingową InSites, wykazały, że szkło jest preferowanym materiałem w przypadku opakowań dla żywności oraz napojów. 74% europejskich konsumentów stanowczo poleciłoby opakowania szklane swojej rodzinie i znajomym. Średnia w Polsce jest jeszcze wyższa – aż 89% zaproponowałoby takie rozwiązanie dla produktów żywnościowych. – Wśród konsumentów panuje uzasadniona opinia, że szkło jest najbardziej bezpiecznym i najzdrowszym opakowaniem, jest neutralne dla wszystkich produktów i nie wpływa na smak oraz wygląd artykułów w nich przechowywanych – komentuje Anna Nowak-Majda.

Opakowania eko

Jedną z niepowtarzalnych zalet szkła jest to, że może być nieskończenie poddawane recyklingowi, bez żadnej straty jakości, czyli odtwarzane w tak zwanej „pętli zamkniętej’. – Szkło jest doskonałym surowcem wtórnym i nadaje się w 100 procentach do ponownego przetworzenia. Co ważne, jakość opakowania szklanego i jego parametry nie ulegają pogorszeniu, natomiast użycie stłuczki do wytopu masy szklanej pozwala na oszczędność energii w trakcie procesu, a co za tym idzie ochronę środowiska poprzez niższą emisję gazów NOx, SO2 czy CO2 – mówi Monika Kosmala-Sójka. Oszczędność energetyczna, wynika z faktu, że zebrane szkło topi się przy niższej temperaturze, niż naturalne materiały surowcowe, a więc łatwiej i szybciej. Innowacyjne metody produkcji szkła pozwalają jeszcze bardziej sprzyjać środowisku. W 2013 roku został wprowadzony na rynek, nowy ekologiczny produkt EcoGlassPack, który jest specjalistycznym szkłem opakowaniowym, powstającym w ekologicznym procesie produkcji. – Szkło powstaje dzięki zastosowaniu innowacyjnej, przyjaznej dla środowiska, technologii wytopu szkła. Proces produkcji obniża emisję spalin i redukuje w nich prawie 100% tlenku azotu, obniża zużycie energii oraz zakłada całkowity odzysk ciepła – tłumaczy Anna Nowak-Majda. Ważny jest również fakt, że szkło zachowuje wysoką jakość po każdym cyklu recyklingu i nie rozkłada się na szkodliwe substancje chemiczne, które trafiają do ziemi lub do mórz. Ekologiczny charakter opakowań szklanych starają się promować organizatorzy globalnej kampanii marketingowej pt. „Glass is Life”. Akcja prowadzona jest przez producenta opakowań szklanych Owens-Illinois (O-I) i propaguje stosowanie stłuczki szklanej do produkcji nowych butelek i słoików, by można stworzyć zamknięty cykl, jednocześnie eliminując wykorzystywanie nowych zasobów naturalnych. O-I ogłosiło zamiar zwiększenia proporcji stłuczki w szklanych butelkach przy jednoczesnym obniżeniu zużycia energii o 50% i redukcji emisji dwutlenku węgla o 65% do 2017 roku.

Szkło ozdobione

Opakowania szklane są bezpieczne dla naszej żywności i nie zanieczyszczają środowiska, a to nie wszystkie ich zalety. Prezentacja produktów w szklanym opakowaniu daje wiele możliwości ciekawej i estetycznej ekspozycji. – Główną zaletą wizualną szkła, jako opakowania, jest jego przeźroczystość, dzięki której doskonale można eksponować przechowywaną w nim zawartość – podkreśla Anna Nowak-Majda. Co więcej, jak zaznacza Monika Kosmala-Sójka, wykorzystanie szkła np. w opakowaniach do kosmetyków, wynika nie tylko z faktu, że pewnych produktów nie można zapakować w tworzywo sztuczne, ale także dla nadania im prestiżu lub podkreślenia charakteru produktu ekologicznego, ponieważ szkło coraz częściej kojarzy się z luksusem i zdrowym stylem życia. Szkło można elastycznie ozdabiać, nadając mu oryginalne barwy, strukturę czy kształt.
– Dekoracja to obecnie ogromne pole do popisu dla osób tworzących produkty. Możliwości jest bardzo wiele od prostego nadruku, poprzez malowanie, metalizację, na nowoczesnych metodach zdobienia laserem i metodach inkjet kończąc – mówi Monika Kosmala-Sójka. Popularną jest technika sitodruku, czyli dekoracji bezpośredniej, polegająca na wtapianiu farby w procesie hartowania. Inna technika – matowanie proszkowe to całościowe dekorowanie produktów z wykorzystaniem natryskowego napylania farbami proszkowymi, matowymi, błyszczącymi lub transparentnymi. Szkło, które poddamy matowaniu, może stanowić podłoże do dekoracji innymi technikami, jak malowanie ręczne, natrysk czy kalkomania. Wykorzystując natomiast hot-stamping, można uzyskać metaliczne nadruki podkreślające niepowtarzalny charakter marki. – Praktycznie nie ma kształtu którego nie można by było aktualnie wyzdobić – może to być ostra krawędź, dno lub bok opakowania. Jednak co najważniejsze dekoracja pozwala na swego rodzaju personalizację wyrobu, sprawienie, że wyrób jest rozpoznawalny i łatwo identyfikowalny – reasumuje Monika Kosmala-Sójka.
Szkło jest unikalnym, nieszkodliwym materiałem opakowaniowym, który zapewnia najwyższą jakość przechowywanego produktu. Dodatkowo, fakt, iż jest materiałem ekologicznym, pozwalającym na powtórne przetworzenie, przyczynia się do zwiększania ochrony środowiska. Jednocześnie, liczne metody dekoracji szkła pozwalają na produkowanie opakowań funkcjonalnych, designerskich i unikalnych zarazem, co skutecznie wpływa na sprzedaż. Jednym słowem – warto.

Tekst: Katarzyna Lipska
Zdjęcie: Heinz Glas

Artykuł w formacie PDF można pobrać TUTAJ.