Społeczne poruszenie – o niezwykłym projekcie „Zaczytanych książek”

O niezwykłej akcji, dzięki której powstają w całej Polsce Biblioteki Małego Pacjenta, pasji i sile, by odmienić codzienność dzieci w szpitalach i innych placówkach, a także o współpracy ze światem biznesu opowiadają twórcy akcji z fundacji Zaczytani.org: Agnieszka Pawlak i Marek Kołkowski.

Czym jest akcja „Zaczytani”?

Agnieszka Pawlak: Zaczytani.org to fundacja oraz ogólnopolska kampania, dzięki której powstają Biblioteki Małego Pacjenta w szpitalach, domach dziecka i hospicjach. Celem kampanii jest to, żeby każde dziecko przyjęte na oddział dziecięcy otrzymało książkę oraz utworzenie, w jak największej ilości szpitali, bibliotek z wartościowymi książkami. Najważniejsze jest jednak, aby dzieci i młodzież – wszyscy mali pacjenci, mogli choć na chwilę oderwać się od rzeczywistości i zapomnieć o swojej chorobie. Fundacja chce otoczyć specjalną troską dzieci przebywające w placówkach, u których zmiana środowiska uwarunkowana problemami zdrowotnymi wywołuje stres i strach. Mali pacjenci mogą zabierać książki do domu, a brakujące na półkach egzemplarze uzupełniane są systematycznie przez „zaczytaną drużynę”. Uroczyste otwarcia biblioteczek odwracają uwagę dzieci od problemów zdrowotnych, zachęcając do wspólnej zabawy oraz zapraszając do świata bajek i marzeń. Warsztaty plastyczne, animatorzy czy artysta czytający bajkę to atrakcje towarzyszące otwarciu biblioteczek. Takie działania pomagają dzieciom przezwyciężyć uczucie osamotnienia w szpitalnej rzeczywistości i łagodzą obciążenia psychiczne związane z chorobą. Dodatkowo książki udostępnione w tych placówkach umożliwiają dorosłym spędzanie wolnego czasu ze swoimi pociechami podczas czytania.

Głośne czytanie to nie tylko kontakt z rodziną, to także jeden ze sposobów rozwijania u dzieci kreatywności, samodzielności i ciekawości świata. Projekt sprzyja również zacieśnianiu więzi międzypokoleniowej oraz aktywizowaniu mieszkańców poprzez zbiórki książek. Punktami zbiórek są biblioteki, przedszkola, szkoły, gimnazja, uczelnie, urzędy, teatry, muzea, korporacje, instytucje czy galerie handlowe. Akcja aktywizuje także biznes – przykładowo, pracownicy w ramach programów wolontariackich zbierają książki w swoich miejscach pracy. Otwierając pierwsze biblioteki dostaliśmy dużo pozytywnych komentarzy od personelu medycznego, rodziców i samych małych pacjentów. To dodało nam skrzydeł i postanowiliśmy rozszerzyć kampanię na całą Polskę. Przez dwa lata udało im się zebrać niemal 100 tys. książek, otworzyć prawie 200 bibliotek Małego Pacjenta oraz utworzyć 700 punktów zbiórek. Wywołaliśmy społeczne poruszenie. Ciągle zgłaszają się do nas szkoły, szpitale albo prywatne osoby, które chcą otworzyć taki punkt zbiórki u siebie albo sugerują nam miejsce, gdzie przydałaby się biblioteka dla dzieci. Ludzie się bardzo zaangażowali w tę akcję. Dla przykładu – w jednym z wrocławskich szpitali, gdzie otworzyliśmy bibliotekę, pielęgniarki same założyły Koło im. J. Korczaka i w jego ramach organizują wydarzenia czytelnicze dla maluchów. Napisała do nas też grupa młodzieży, która żeby zebrać książki zorganizowała rodzinny piknik – zaprojektowali plakaty, zrobili banery. Przyznam, że takie społeczne ruszenie nas zaskoczyło. Ale to ogromna satysfakcja.

Skąd wziął się pomysł na to działanie? Kto był inicjatorem akcji i jak wyglądały jej początki?

Marek Kołkowski: Wraz z przyjaciółką, Agnieszką Pawlak i z brzeską Fundacją Rozwój działającą na rzecz aktywizacji mieszkańców remontowała sale w Brzeskim Centrum Medycznym. Zauważyliśmy, że pobyt w szpitalu dzieci jest dla nich bardzo trudny, a rehabilitację i powrót do zdrowia bardzo utrudnia im brak zajęć. Dzieci miały możliwość oglądania telewizji, za którą trzeba było płacić. Ponieważ jesteśmy miłośnikami książek, spontanicznie zorganizowaliśmy zbiórkę książek wśród mieszkańców Brzegu. Byliśmy zaskoczeni odzewem – w ciągu dwóch miesięcy otrzymaliśmy ponad półtora tysiąca książek. Na początku rozesłaliśmy ankiety do szpitali i okazało się, że praktycznie nigdzie nie ma takich bibliotek. Fundacja nawiązała kontakt z wydawnictwami, opracowała strategię marketingową i w ciągu roku akcja nabrała ogromnego rozmachu.Trzonem Fundacji Zaczytani.org jest zgrana grupa przyjaciół: Zaczytana Agnieszka, Asia, Ewa, Kasia, Marek i Michał. Jednak to dzięki wsparciu i zaangażowaniu wolontariuszy i twórców punktów zbiórek, mogą robić tak wiele.

Ile „Bibliotek Małego Pacjenta” udało się Państwu utworzyć?

Wraz z wsparciem zaczytanej społeczności udało nam się otworzyć już 268 bibliotek. Do końca 2016 roku chcemy wspomóc jeszcze 150 szpitali.

Jednym z elementów Państwa kampanii jest projekt „Zaczytane ławki”. Czy możecie przybliżyć tę ideę, czy wiadomo już jaka ilość ławek i w jakich miejscach zostaną umiejscowione?

Podczas Wielkiej Zbiórki Książek w Warszawie powstanie szlak literacki stworzony przez dziesięć „Zaczytanych ławek”. Dzięki nim literackie akcenty będą dostępne nie tylko w księgarniach, bibliotekach, ale również w przestrzeni miejskiej. Każda z ławek będzie pomalowana motywami nawiązującymi do literatury polskiej, bajek i baśni polskich pisarzy. Ławki literacko-artystyczne to sposób na promocję czytelnictwa i zaciekawienie literaturą oraz świętowanie związków miasta z literaturą i sztuką. To również promocja literatury polskiej wśród mieszkańców i turystów, a także sposób na zaprezentowanie polskiego dziedzictwa literackiego.

… „Dlaczego Jan Brzechwa? Dlaczego Pan Kleks? Żeby przypomnieć, zwłaszcza nam – dorosłym, że życie jest przygodą, które składa się z ferii kolorów, że tak jak Panem Kleksem, powinna nami kierować ciekawość świata, odwaga i fantazja. Chciałabym, aby każdy kto usiądzie na tej ławce, bez względu na wiek, poczuł się jak w bajce, bajce Jana Brzechwy – powiedziała Monika Michalicka – laureatka konkursu „Zaczytane ławki z literaturą w tle”

Ambasadorami Fundacji są aktorzy, pisarze i  inne postacie. Kto Państwa wspiera?

Ambasadorami Fundacji, którzy czytali dzieciom bajki są: Anna Dereszowska, Rafał Kwietniewski, Marcin Brykczyński, Agnieszka Sienkiewicz, Olga Frycz, Mikołaj Roznerski, Andrzej Młynarczyk, Michał Rusinek, Ewa Wachowicz, Kasia Pakosińska.

W jaki sposób można Was wspomóc?*

Zawsze można przyłączyć się do naszej akcji i zbierać książki. W tym roku pod swoimi skrzydłami mamy ponad 150 placówek, które czekają na książki. Angażujemy pracowników i w ramach wolontariatu w danej Firmie organizujemy zbiórkę książek, sfinalizowanej otwarcie biblioteki Małego Pacjenta pod patronatem Sponsora.

Z fundacją zaczytani.org można również pomóc szpitalom i hospicjom i stworzyć dla nich magiczne miejsce – Zaczytany Pokój Terapeutyczny (zdjęcia poniżej). Autorski projekt  przygotowała członkini  naszej fundacji znana architektką Pani Magdalena Filcek. Pierwszy pokój powstał już w Hospicjum Palium w Poznaniu.
Obecnie na pokój Zaczytanych czeka Uniwersytecki Szpital Kliniczny na ul. Borowskiej we Wrocławiu. Można również tworzyć z nami wystawy ławek zostając mecenasem ławki lub całego ich szlaku. Ławki możemy postawić w dowolnym miejscu w Polsce – cały czas szukamy Sponsorów. Pieniądze ze sprzedaży przeznaczymy na otwarcia biblioteczek Małych Pacjentów oraz pokoi Zaczytanych.

[galeria=”1″]

W dniach 11.05 – 18.05.2016 wszystkie ławki można zobaczyć pod Pałacem Kultury i Nauki od strony Kinoteki. Potem ławki odjadą na swoje miejsca docelowe i będą ozdobą Warszawy do 30 września 2016 r.

www.zaczytani.org

 Rozmawiała Katarzyna Lipska-Konieczko

*O współpracy z fundacją można porozmawiać z „zaczytaną” Agnieszką: a.pawlak@zaczytani.org