Rośnie wiedza Polaków na temat segregacji odpadów opakowaniowych

Wśród Polaków rośnie wiedza na temat zasad segregacji i selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych. W najnowszym badaniu Kantar TNS przeprowadzonym na zlecenie Fundacji ProKarton, 65 proc. badanych zadeklarowało, że wie jak prawidłowo segregować odpady opakowaniowe, podczas gdy w badaniu z kwietnia 2016 r. było to 60 proc. ankietowanych.  Najlepiej rozpoznawanym i najczęściej zbieranym selektywnie odpadem wielomateriałowym w polskich gospodarstwach domowych są kartoniki po mleku i sokach. Jednak aż 45 proc. respondentów zapytana, gdzie wyrzuca konkretne rodzaje (frakcje) odpadów po opakowaniach wielomateriałowych przyznaje, że nie zwraca uwagi na kolor pojemnika.

Fundacja ProKarton na co dzień realizuje projekty z zakresu edukacji ekologicznej oraz promocji selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności. W ramach stałej działalności badawczej Fundacja sprawdziła, tym razem jaka jest wiedza Polaków na temat selektywnej zbiórki szczególnego rodzaju odpadów opakowaniowych, a mianowicie opakowań wielomateriałowych, czyli wykonanych z co najmniej dwóch rożnych materiałów, których nie można rozdzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych. Opakowania wielomateriałowe nadają się do recyklingu, jednak czy Polacy o tym wiedzą i czy prawidłowo je segregują, tak aby możliwe było odzyskanie z nich cennych surowców wtórnych? Na te pytania stara się odpowiedzieć badanie Fundacji ProKarton.

Ogólna wiedza na temat segregacji odpadów

Jeśli chodzi o ogólne zasady segregacji odpadów Polacy w większości deklarują, że wiedzą, do którego pojemnika lub worka wrzucać dane rodzaje odpadów – prawie dwie trzecie ankietowanych twierdzi, że wie w jaki sposób powinna przebiegać prawidłowa segregacja odpadów na poziomie gospodarstwa domowego, z czego 23 proc. ogółu badanych jest pewna swojej wiedzy na ten temat, natomiast 42 proc. respondentów również deklaruje, że nie ma większych problemów z segregacją. Badani, którzy najczęściej sygnalizują znajomość zasad selektywnej zbiórki to osoby starsze oraz posiadające wykształcenie wyższe. Poziom wiedzy w zakresie segregacji jest najwyższy w województwach: łódzkim, pomorskim, zachodniopomorskim oraz kujawsko-pomorskim.

Poziomu swojej wiedzy na temat segregacji nie jest w stanie określić co szósty badany (15 proc.), 13 proc. osób ma wątpliwości, do którego pojemnika należy wrzucać odpady, a pozostałe 7 proc. przyznaje się do całkowitej nieznajomości reguł selektywnej zbiórki odpadów.

– Obserwujemy, że rośnie liczba osób, które znają zasady segregacji odpadów i wprowadzają je w życie. Jest to zapewne w dużym stopniu efekt działań informacyjnych i edukacyjnych, które przekładają się na ugruntowanie codziennych nawyków  Polaków w zakresie selektywnej zbiórki. Nie do przecenienia jest tu rola prawodawców.  Jednym z  ostatnich działań w tym zakresie  jest wprowadzenie jednolitego systemu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Rozporządzenie Ministra Środowiska, które weszło w życie 1 lipca 2017 roku), Rozporządzenie to reguluje zasady selektywnej zbiórki odpadów na terenie całego kraju. Zgodnie z Rozporządzeniem dostępne będą cztery pojemniki na odpady: niebieski na papier, zielony na szkło, żółty na plastik, metal i odpady wielomateriałowe oraz brązowy na odpady ulegające biodegradacji. Obwiązek prowadzenia jednolitego systemu zbiórki w całej Polsce ułatwi edukację i informowanie na temat zasad segregacji odpadów, co może przyczynić się do lepszych wyników w zakresie świadomego i prawidłowego korzystania z pojemników (worków) na odpady, a co za tym idzie znacząco wpłynąć na jakość  zbieranych odpadów opakowaniowych i w konsekwencji na  poziom ich recyklingu. Jesteśmy  również przekonani, że będzie to miało pozytywny wpływ na wzrost poziomów recyklingu odpadów po kartonach do mleka i soków – podkreśla Jan Jasiński, prezes Fundacji ProKarton.

Opakowania wielomateriałowe i sposób ich segregacji

Respondenci zapytani o to, jakie odpady po opakowaniach wielomateriałowych segregują w swoich gospodarstwach domowych, na pierwszym miejscu wymienili kartoniki do płynnej żywności (40 proc.). W dalszej kolejności, jako segregowane przez siebie opakowania wielomateriałowe, wskazywali opakowanie po dezodorantach (32 proc.), saszetki po przyprawach oraz opakowania typu blister np. po szczoteczce do zębów (20 proc.). Na ostatnim miejscu pojawiły się opakowania po słodyczach, takich jak gumy do życia i batoniki (17 proc.). Wśród badanych aż 27 proc. osób przyznaje, że nie segreguje żadnego z wymienionych opakowań wielomateriałowych.

Jeżeli chodzi o praktyczne zastosowanie wiedzy na temat segregacji odpadów wielomateriałowych, tylko 17 proc. ankietowanych wyrzuca opakowania wielomateriałowe do odpowiedniego pojemnika (kolor żółty). Pozostali badani, zapytani, do którego pojemnika/worka powinny trafiać opakowania wielomateriałowe wymieniali: pojemnik czarny (14 proc.), zielony (8 proc.), niebieski (8 proc.), brązowy (4 proc.), biały (3 proc.), inny (1 proc.). Aż 45 proc. respondentów twierdzi, że nie przywiązuje wagi do tego, do którego pojemnika trafiają opakowania wielomateriałowe.

– Wysoki odsetek osób, które nie segreguje odpadów wielomateriałowych może wynikać z faktu, że nie znają one definicji opakowań wielomateriałowych, przez co trafią one nie do tego pojemnika, do którego powinny. Być może pewną wskazówką są znaki identyfikacyjne, które informują o przynależności do kategorii opakowań wielomateriałowych.  Dla tego typu opakowań jako symbol materiału przewidziana jest litera C oraz symbol materiału dominującego, dla przykładu symbolem kartoników jest C/PAP81, dla kartoników aseptycznych lub C/PAP84 dla kartoników z folią aluminiową. Zasady stosowania oznakowań określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 września 2014 roku – niestety nie jest ono obligatoryjne, więc nie wszyscy producenci stosują te oznakowania, a na pewno ułatwiłoby to poprawną segregację odpadów – zaznacza Jan Jasiński, prezes Fundacji ProKarton.

Recykling opakowań wielomateriałowych

Prawie połowa Polaków jest zdania, że opakowania wielomateriałowe nadają się do recyklingu (49 proc.). Osobami najczęściej podzielającymi opinię nt. możliwości recyklingu takich opakowań są osoby młodsze oraz w średnim wieku. 31 proc. badanych nie jest pewna, czy zużyte opakowania wielomateriałowe można ponownie przetworzyć, natomiast 19 proc. respondentów jest zdania, że odpadów tego typu nie można poddawać procesom recyklingu.

– Wielu Polaków wciąż nie wie lub ma wątpliwości, jak poprawnie segregować odpady wielomateriałowe. Dlaczego ta wiedza jest ważna? Ponieważ odpady wielomateriałowe zawierają w sobie wiele cennych surowców, które nie powinny w żadnym wypadku trafiać na wysypiska. Przeciwnie, powinny być starannie segregowane a następnie poddawane recyklingowi.  W toczącej się obecnie na forum Unii Europejskiej dyskusji na temat zasad funkcjonowania Gospodarki o Obiegu Zamkniętym  nasz branża silnie artykułuje stanowisko, że w perspektywie kilkunastu lat żadne opakowanie nie powinno trafiać na składowisko. Nie jesteśmy w tym osamotnieni, ponieważ inne branże opakowaniowe podzielają ten pogląd. Alternatywą dla składowania odpadów opakowaniowych, jest ich recykling, który pozwala na utrzymanie cennych surowców w obiegu gospodarczym przez wiele kolejnych cyklów produkcyjnych –komentuje Jan Jasiński, Prezes Zarządu Fundacji ProKarton, inicjatora badania.

Metodologia:

Badanie zostało zrealizowane przez ośrodek Kantar TNS w dniach 13-18 października 2017 roku, techniką wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo (CAPI), na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 1064 osób powyżej 15 roku życia.

JK