Śląska przedsiębiorczość oczami ekspertów

Województwo śląskie prężnie się rozwija. Świadczy o tym nie tylko liczba 30 tys. prywatnych firm założonych w regionie w 2016 roku, ale również kolejne inwestycje, takie jak centrum logistyki Amazon w Sosnowcu czy Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, w której ponad 220 firm stworzyło przeszło 60 tys. miejsc pracy.

Górny Śląsk to także region coraz popularniejszych coworków, parków technologicznych, specjalnych stref ekonomicznych oraz międzynarodowych wydarzeń biznesowych, takich jak np. Europejski Kongres Gospodarczy. W katowickim Idea Hub,30 listopada odbyła się konferencja prasowa poświęcona śląskiej przedsiębiorczości. Wśród prelegentów głos zabrały osoby bezpośrednio związane ze śląską gospodarką: Ofka Piechniczek, Jacek Kotra, Mateusz Maik, Jacek Piątek oraz Marcin Gieracz. Opowiadały o metamorfozie, którą przeszła śląska przedsiębiorczość oraz o kierunku, w którym będzie się rozwijać.

Metamorfoza śląskiej przedsiębiorczości

Według danych rejestru REGON, na Górnym Śląsku obecnie zarejestrowanych jest niecałe 450 tyś. prywatnych działalności gospodarczych, z których ponad 73% to osoby fizyczne – większość z nich reprezentuje mikroprzedsiębiorstwa. Jeszcze w 2008 roku prywatnych firm zarejestrowanych w województwie było zaledwie 412 tysięcy. Oznacza to, że w przeciągu 9 lat ilość przedsiębiorstw prowadzonych przez Ślązaków wzrosła o aż 9%. Jedną z branż szczególnie wyróżniających się w regionie jest technologia. Aby wesprzeć rozwój tego sektora, w województwie realizowany jest m.in. Program Rozwoju Technologii na lata 2010-2020. Według Jacka Kotry, dyrektora Technopark Gliwice, przedsiębiorczość na Śląsku w ostatnich latach otrzymała silny impuls rozwojowy.

– Postindustrialny charakter Śląska to dziedzictwo przedsiębiorczości, technologii i innowacyjności. Ten silnie uprzemysłowiony region ewoluował, jednak zachował swojego ducha wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Obecnie nowe technologie tworzone są w oparciu o silną kadrę intelektualną środowiska naukowego. Nasz kapitał intelektualny – ludzie, wspaniale wykorzystuje trend związany ze wspieraniem przedsiębiorczości oraz metodami jej finansowania, co skutkuje powstawaniem nowoczesnych startupów – tłumaczy.

Jak dodaje Jacek Kotra, na Śląsku panuje odpowiedni mikroklimat do rozwoju biznesu. – Śląsk sam w sobie jest zarówno miejscem innowacji, jak i sporym rynkiem zbytu oraz testowania nowych rozwiązań. W regionie szczególnie mocno rozwijają się startupy technologiczne dla dużych firm i korporacji. Górny Śląsk odznacza się również bardzo kompetentną kadrą pracowniczą jak i zarządzającą związaną z licznymi uczelniami, a także rozbudowany system wsparcia przedsiębiorców zarówno na poziomie doradczym, jak i inwestycyjnym czy dotacyjnym. Zwraca również uwagę na fakt, że firmy strefy ekonomicznej otwierają się na współpracę z sektorem MŚP, co z pewnością pozytywnie wpłynie na dalszy rozwój gospodarki w województwie.

Nieco odmienne spojrzenie na śląską przedsiębiorczość oraz jej z industrialną przeszłością regionu ma Ofka Piechniczek, prezes zarządu spółki Śląskie Kamienice S.A. Jak zauważa, tożsamość regionalna na Śląsku w niezwykle interesujący sposób przeniknęła do sfery przedsiębiorczości. – Po wielu latach nasz region otrząsnął się z kompleksów i poczucia niższości wynikających między innymi z industrialnej przeszłości tego obszaru, po to by zacząć w nowy, świeży sposób to dziedzictwo wykorzystywać. W pozytywny sposób wybierają najbarwniejsze dla nich elementy kultury lokalnej, przekształcają je i sprawiają, że stają się nowoczesne a jednocześnie bliskie sercu. Dzisiejsze podejście młodego pokolenia do regionalizmu objawia się radośnie wyrażaną modą na lokalność. Na Górnym Śląsku powstają sklepy oferujące „górnośląskość” w ubraniach, żywności, smakołykach. Powstają lokale i miejsca tworzone już bez wstydu wokół śląskiej tradycji, czerpiące z niej w nowoczesny, atrakcyjny sposób – stwierdza.

Według Ofki Piechniczek tym, co wyróżnia Śląsk spośród innych regionów oraz wpływa na otwieranie swoich placówek przez takich światowych gigantów, jak IBM, Amazon, czy Deloitte jest między innymi świetne skomunikowanie regionu. – W latach 90 zarządzający regionem postawili na stworzenie jak najlepszej sieci komunikacyjnej łączącej poszczególne silne centra regionu. Ich wysiłek owocuje tak naprawdę dopiero dziś. Świetne położenie naszego regionu pozwala na kontakty międzynarodowe. To drogi, autostrady, lotnisko sprawiają, że tak dobrze prowadzi się biznes na Śląsku. Wspomina także, że Śląsk to obszar nietuzinkowy. – Dla mnie niezwykła jest również atmosfera wynikająca ze skomplikowanych dziejów tego regionu, wartości występujące tutaj, ambicje, które zawsze buzowały w tej wspólnocie. Tu ludzie są wyjątkowi, po prostu dobrze się tu żyje. Nie wyobrażam sobie mieszkania i prowadzenia działalności biznesowej gdzie indziej – dodaje.

Czego poszukują śląscy przedsiębiorcy?

Według trenera biznesu, Marcina Gieracza do możliwości najczęściej poszukiwanych przez młodych przedsiębiorców należą spotkania z praktykami biznesu, podczas których w niezobowiązujący sposób mogą przedstawić swój projekt lub firmę. – To, co dla nich najważniejsze podczas tego typu spotkań to możliwość dowiedzenia się jakich błędów właściciele firm powinni unikać w obszarach operacyjnym, marketingowym oraz finansowym. Początkujący przedsiębiorca to przede wszystkim osoba, która poszukuje wiedzy, wymiany doświadczeń oraz inspiracji – te elementy są dla niego najważniejsze w początkowej fazie rozwoju działalności – mówi.

Śląsk znajduje się także pośród wiodących województw, jeżeli chodzi o liczebność inicjatyw wspierających przedsiębiorczość. Jedną z nich są biura coworkingowe oferujące przedsiębiorcom przestrzeń do pracy oraz wsparcie merytoryczne. Jak wynika z badań Idea Banku, jeszcze w 2015 roku, aż 60% ankietowanych mikroprzedsiębiorców zarządzało swoim biznesem z domu, z kontrahentami natomiast spotykali się w ich biurach (56%) lub kawiarniach (20%). Jak tłumaczy Mateusz Maik z Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości, kluczowym profitem, jaki dają placówki coworkingowe młodym przedsiębiorcom jest optymalizacja kosztów związanych z prowadzeniem biura. – Sieci coworkingowe gwarantują także mobilność, dzięki posiadaniu oddziałów w różnych częściach kraju. To atut, który pozwala młodym właścicielom firm rozwinąć swój biznes nie tylko lokalnie, ale również na skalę globalną – ocenia.

Marta Bloch, project manager coworku Idea Hub dodaje, że placówki coworkingowe to także miejsca, w których właściciele firm zdobywają wiedzę biznesową i rozwijają swoje działalności. – W katowickiej przestrzeni Idea Hub przedsiębiorcy mogą nie tylko bezpłatnie skorzystać z biurek do pracy czy sal konferencyjnych, ale także uczestniczyć w warsztatach z zakresu finansów, budowania biznesplanu czy marketingu. Właściciele śląskich firm chętnie biorą udział w spotkaniach networkingowych, w trakcie których mają możliwość nawiązania nowych kontaktów biznesowych i podzielenia się swoją wiedzą z innymi uczestnikami. W I połowie tego roku z naszych ośmiu coworków korzystało prawie 10 000 osób z całej Polski, a ponad tysiąc wzięło udział w warsztatach dla przedsiębiorców – mówi.

Trzy kluczowe branże dla Górnego Śląska

Branże IT, automotive oraz inżynieryjna to według Jacka Piątka, prezesa zarządu Parku Przemysłowo Technologicznego EkoPark, trzy kluczowe sektory dla rozowju Śląska. – Na Śląsku mamy naprawdę sporo uczelni wyższych, w tym politechnik. Jeśli skupimy się na generowaniu innowacji w obecnym już na Śląsku przemyśle, przy wykorzystaniu nowych technologii, big data, czy uczenia maszynowego, to w bliskiej przyszłości może stać się to naszą przewagą na tle kraju i Europy. Naszym wspólnym celem powinno być tworzenie mocnej infrastruktury do wymiany wiedzy – tłumaczy. W dalszym rozwoju śląskiej przedsiębiorczości istotnym aspektem będzie wsparcie inicjatyw właścicieli firm przez władze województwa oraz śląskich miast. Które podmioty otrzymają pomoc? W ocenie Jacka Piątka, głównym czynnikiem determinującym wybór podmiotów, którym instytucje publiczne udzielą wsparcia będzie umiejętność adaptacji do swoich projektów możliwości, jakie przynosi nauka i nowe technologie.

– W momencie, w którym przedsiębiorcy przestaną obawiać się tych technologii i zaczną chętniej po nie sięgać, będziemy mogli mówić o zdecydowanym rozwoju całego regionu, a może nawet o byciu liderem w kraju – mówi. Jedną z cech unikatowych Śląska jest to, że należy on do jednego z najbardziej uprzemysłowionego i zurbanizowanego regionu w Polsce. Jak dodaje Jacek Piątek – Śląsk to przede wszystkim wykwalifikowane kadry, dobra komunikacja oraz preferencyjne ceny. Obecnie mamy wszystko, co pozwala na prężny rozwój śląskiej przedsiębiorczości oraz branży technologicznej czy automotive. Pozostaje tylko kwestia, jak będziemy to komunikować w celu dotarcia do potencjalnych inwestorów oraz ściągnięcia kapitału na Śląsk.

MW