Z Markiem Krupińskim, Dyrektorem Generalnym UNICEF Polska rozmawiamy o początkach organizacji i jej szczytnym celu, jakim jest ochrona życia i zdrowia dzieci na całym świecie.
UNICEF istnieje od ponad 70 lat. Jakie były początki organizacji?
Pomysłodawcą i współzałożycielem UNICEF był Polak. W 1946 roku postulat wysunięty przez bakteriologa, dr. Ludwika Rajchmana, posłużył za podstawę do powołania UNICEF – Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci. Wieloletnia działalność Rajchmana na polu humanitarnym do dziś wyznacza kierunek, w jakim podąża UNICEF. To dzięki jego inicjatywie w latach 1948 – 1951, w 22 krajach na całym świecie wykonano około 30 milionów badań lekarskich i dostarczono 17 milionów szczepionek przeciwko gruźlicy. Dr Rajchman wierzył w medycynę społeczną i podkreślał znaczenie zdrowia publicznego. UNICEF prowadzi działania w Polsce niemal od momentu swojego 
powstania. Pierwsze transporty z pomocą humanitarną dotarły do naszego kraju już na początku 1947 roku. W trudnych, powojennych latach zapewnialiśmy pomoc medyczną i opiekę dzieciom poszkodowanym podczas II wojny światowej. Dr Rajchman skierował uwagę władz UNICEF na kwestię niedożywienia wśród dzieci. Był twórcą koncepcji programu produkcji mleka, dzięki któremu w Polsce w 1957 roku około 300 tysięcy dzieci regularnie otrzymywało darmowe (lub znacznie subsydiowane) mleko w proszku. Przez kilkadziesiąt lat działalności w Polsce finansowaliśmy wyposażenie ośrodków zdrowia i oddziałów pediatrycznych, sprowadzaliśmy surowce do produkcji artykułów dla dzieci. W 2002 roku zmienił się zakres zadań UNICEF w Polsce. Dziś, jako organizacja pozarządowa działamy w oparciu o lokalne prawodawstwo, blisko współpracując z innymi biurami UNICEF na świecie. Zajmujemy się zarówno promowaniem i ochroną praw dziecka w naszym kraju, jak i zbieraniem funduszy, dzięki którym finansujemy pomoc dzieciom w najbardziej potrzebujących regionach świata.
Gdzie i jaką pomoc niesie UNICEF?
Szacujemy, że co czwarte dziecko na świecie żyje na obszarze ogarniętym konfliktami lub dotkniętym katastrofą naturalną. Najmłodsi często nie mają dostępu do podstawowych usług, co naraża je na utratę zdrowia i życia. Dlatego UNICEF niesie pomoc wodno-sanitarną, żywnościową, medyczną czy edukacyjną. Tylko w zeszłym roku dzięki wsparciu UNICEF m.in. ponad 35 mln ludzi otrzymało dostęp do czystej wody, a niemal 6 mln dzieci – możliwość edukacji. Wiele dzieci na świecie nie ma dojścia do usług związanych z opieką społeczną. Wśród nich największą grupę stanowią najmłodsi w Jemenie (6,6 mln), w Syrii (5,5 mln) i w Demokratycznej Republice Konga (4 mln). Dzieci, które są regularnie narażone na przemoc lub konflikt, szczególnie w młodym wieku, są także wystawione na niebezpieczeństwo stresu toksycznego, czyli stanu, który może prowadzić do długofalowych negatywnych konsekwencji dla rozwoju poznawczego, społecznego i emocjonalnego dziecka. Najmłodsi poszkodowani na skutek wojny, przesiedlenia i innych traumatycznych wydarzeń, takich jak przemoc seksualna, wymagają specjalistycznej opieki.
Dlaczego wciąż, mimo tak ogromnego rozwoju światowych gospodarek, borykamy się z problemem głodu?
Głód to bardzo złożony problem, a na jego wystąpienie składa się kilka czynników. Główną przyczyną, dla której wciąż borykamy się z tym problemem, są konflikty zbrojne. Do tego dochodzą niestety, niewystarczające środki finansowe, katastrofalne susze i powodzie, a także inne wyzwania takie jak: rosnący brak poszanowania stron konfliktu dla międzynarodowego prawa humanitarnego i blokowanie dostępu do poszkodowanych osób. Oznacza to, że możliwość ochrony dzieci przez UNICEF i dostarczenie im pomocy, zwłaszcza żywnościowej jest bardzo trudne. Mimo to, w ubiegłym roku objęliśmy leczeniem aż 2,6 mln niedożywionych dzieci. Organizacja od lat z powodzeniem stosuje w leczeniu niedożywienia wysokokaloryczną pastę terapeutyczną złożoną ze zmielonych orzeszków ziemnych. Wystarczą 3 saszetki dziennie, aby w ciągu tygodnia mały pacjent przybrał na wadze kilogram, a jego organizm otrzymał niezbędne do rozwoju składniki. Jedna saszetka żywności terapeutycznej kosztuje zaledwie 1,47 zł.
W akcję wspierania organizacji i jej podopiecznych włączają się znani ludzie, często są to światowej klasy sławy. Wielu sportowców nosi na swoich koszulkach logotyp organizacji np. FC Barcelona. Czy Ci ludzie sami zgłaszają się do Państwa?
UNICEF jest twórcą idei wspierania działań charytatywnych przez osobistości świata kultury i sportu. Jako pierwsza organizacja na świecie, już w latach 50., zaprosił sławne osoby do wspierania działań na rzecz dzieci. Ambasadorowie Dobrej Woli UNICEF z poświęceniem wykorzystują swój talent i sławę, aby walczyć o prawa najmłodszych i wspierać misję UNICEF w zapewnieniu każdemu dziecku prawa do zdrowia, edukacji, równości i ochrony przed przemocą. Ambasadorowie Dobrej Woli zawsze działają pro-bono. W Polsce są nimi: Małgorzata Foremniak, Artur Żmijewski, Majka Jeżowska, Magdalena Różczka, Robert Lewandowski, Robert Korzeniowski, Łukasz Nowicki i Agnieszka Radwańska. Wzorem piłkarzy FC Barcelony, od tego roku kolarze z Grupy CCC podczas wyścigów noszą stroje z logo UNICEF, nagłaśniając tym samym misję pomagania dzieciom. Współpraca z CCC Team jest wyjątkowa, ponieważ to pierwsze w historii UNICEF partnerstwo sportowe z grupą kolarską. Grupa CCC jest także pierwszą polską firmą, która została globalnym partnerem UNICEF. Wielokrotnie w nasze akcje angażują się również inne znane i popularne osoby życia publicznego, które z dużym zaangażowaniem i zawsze pro-bono pomagają nagłośnić projekt czy zbiórkę funduszy. Jesteśmy im za to bardzo wdzięczni. Często osobistości świata kultury lub sportu są zapraszane do współpracy przez naszych partnerów korporacyjnych. Osoby te wspierają realizowane przez naszych partnerów kampanie marketingu zaangażowanego społecznie, których beneficjentem jest UNICEF. Nie pełnią natomiast funkcji Ambasadorów Dobrej Woli.
Jakie wyzwania i zadania stoją przed organizacją?
W tym roku UNICEF apeluje o pomoc dla 41 mln dzieci żyjących w 59 krajach świata. Najtrudniejsza sytuacja jest w Sudanie Południowym, Jemenie, Syrii i krajach ościennych oraz w Kongo. W 2019 r. planujemy m.in.: objąć wsparciem psychologicznym 4 mln dzieci i ich opiekunów, umożliwić dostęp do czystej wody dla 43 mln ludzi, włączyć 10,1 mln dzieci w podstawową edukację formalną lub nieformalną, zaszczepić 10,3 mln dzieci przeciwko odrze oraz leczyć 4,2 mln dzieci cierpiących na skutek ciężkiego, ostrego niedożywienia. Aby zrealizować ten cel potrzebujemy ok. 3,9 mld dolarów. To wysoka kwota, ale wierzę, że dzięki naszym wspaniałym darczyńcom – jesteśmy w stanie ją zebrać. W 2019 roku obchodzimy również 30. rocznicę uchwalenia Konwencji o prawach dziecka – najbardziej uniwersalnego i powszechnego dokumentu dotyczącego praw najmłodszych na świecie. Niestety, liczba krajów uwikłanych w konflikt wewnętrzny lub międzynarodowy jest obecnie najwyższa od trzech dekad. Dlatego uważam, że rozpowszechnienie i przestrzeganie tego dokumentu jest dzisiaj ważniejsze niż kiedykolwiek.
Rozmawiała Magdalena Wilczak
Marek Krupiński – Marek Krupiński jest absolwentem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w sektorze turystycznym i w PLL LOT. Za granicą był szefem przedstawicielstwa LOT w Tunezji i Afryce Północnej. Po zmianach systemowych w Polsce został pierwszym cywilnym dyrektorem Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Obrony. Następnie pracował jako Prezes agencji reklamowej przeprowadzając udany program redukcji zadłużenia i restrukturyzacji. W połowie 2007 r. został powołany przez Radę UNICEF Polska na jej Dyrektora Generalnego.
Wywiad ukazał się w ostatnim numerze OOH magazine, pobierz bezpłatnie TUTAJ.
