Przystanek Literatura

Z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich na ulicach Krakowa pojawiły się multimedialne Przystanki Literackie Miasta Literatury UNESCO. Przybliżą podróżującym komunikacją miejską ważne postaci pisarzy związanych z Krakowem.

Na jednym z nich Joseph Conrad spogląda w bezkres afrykańskiej dżungli, dwa inne zdobią tematy z prac Stanisława Wyspiańskiego, na kolejnym odnajdziemy nawiązania do twórczości Stanisława Lema, a na jeszcze innych – motywy inspirowane Awangardą Krakowską i jej pismem „Zwrotnica”. O wykonanie projektów przystanków poproszono wybitnych krakowskich artystów grafików, m.in. Przemka Dębowskiego, Mateusza Kołka i Tomasza Budzynia. Dzięki współpracy z Woblinkiem i wykorzystaniu modułu Czytaj PL w aplikacji Woblink, każdy może pobrać za darmo ebooki, audiobooki i materiały multimedialne dostępne na przystankach. Akcję organizują: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Muzeum Narodowe w Krakowie i firma AMS – Mecenas Kultury Krakowa. Przystanki pozostaną w Krakowie do końca października i będą nieustannie uzupełniane o nowe treści cyfrowe i literackie.

– Pretekstem do tej zakrojonej na szeroką skalę akcji są niezwykłe jubileusze: Rok Conrada, Rok Wyspiańskiego, Rok Awangardy Krakowskiej oraz zbliżające się obchody stulecia urodzin Stanisława Lema – wylicza Andrzej Kulig, Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Społecznej, Kultury i Promocji Miasta. – Czas inauguracji projektu wybraliśmy nieprzypadkowo: to właśnie 23 kwietnia na całym świecie obchodzony jest Dzień Książki i Praw Autorskich. Natomiast jako miejsca spotkań z literaturą zaproponowaliśmy skrzyżowania ważnych tras komunikacyjnych, węzły przesiadkowe i ulice Krakowa, miasta – które od 2013 roku nosi zaszczytne miano Miasta Literatury UNESCO.

Do projektu wybrano sześć krakowskich przystanków komunikacji miejskiej (TAURON Arena Kraków Wieczysta, Centrum Kongresowe ICE przy Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Osiedle Jagiellońskie w stronę Ronda Hipokratesa, Rondo Matecznego, Filharmonia Krakowska i Plac Inwalidów), zlokalizowanych przy największych węzłach przesiadkowych. Na pół roku zamieniono je w wyjątkową galerię, prezentującą motywy literackie, charakterystyczne dla wielkich twórców: Stanisława Wyspiańskiego, Josepha Conrada, Stanisława Lema i poetów spod znaku Awangardy Krakowskiej. – Mieszkańcy Krakowa zauważą je bez trudu. Każda z wiat jest małym dziełem sztuki zaprojektowanym przez znanego artystę grafika. – podkreśla Robert Piaskowski, Zastępca Dyrektora ds. Programowych Krakowskiego Biura Festiwalowego, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, w ramach którego realizowany jest priorytet: Literatura i przestrzeń publiczna. – Do projektu zaprosiliśmy m.in.: Przemka Dębowskiego – cenionego autora okładek książkowych, m.in. serii okładek do nowego wydania dzieł Stanisława Lema, Tomasza Budzynia – autora plakatów i kreacji wydarzeń oraz Mateusza Kołka, który ma na swoim koncie współpracę z największymi polskimi tytułami prasowymi, a także jest autorem murali”.

Forma Przystanku Awangardy Krakowskiej, zaprojektowanego przez Tomasza Budzynia, nawiązuje do pierwszych awangardowych fascynacji nowoczesnym miastem, szybkością i mechaniką. Oprawa graficzna Przystanku Josepha Conrada jest dziełem znanego krakowskiego grafika– Mateusza Kołka. Jego projekt nawiązuje do oryginalnej wyobraźni autora „Jądra ciemności”. Na tym przystanku uczestnicy będą nie tylko podziwiać niezwykły projekt grafika ale, także reportaże z archiwalnych edycji Festiwalu Conrada. Z kolei Przystanek Stanisława Lema, zaprojektowany przez Przemka Dębowskiego, zachwyci odbiorcę bogactwem fantastycznych światów autora i trafnością futurystycznej wizji, urzeczywistniającej się dziś na naszych oczach.

Aż dwa przystanki – na Placu Inwalidów oraz koło Filharmonii Krakowskiej – inspirowane są twórczością Stanisława Wyspiańskiego. Dużą wystawę prac tego artysty otworzy w listopadzie Muzeum Narodowe w Krakowie, jeden z partnerów akcji. Na ekspozycji będzie można oglądać nie tylko kolekcję malarstwa portretowego i pejzażowego krakowskiego geniusza, ale również projekty witraży do okien katedry wawelskiej, kościoła Franciszkanów i Domu Towarzystwa Lekarskiego, rysunki ołówkiem, tuszem i węglem, projekty scenograficzne oraz typograficzne, a także archiwalne fotografie. Inspirowane twórczością Stanisława Wyspiańskiego przystanki to prace krakowskiego studia projektowego ARTFM. Ten pod Filharmonią inspirowany jest witrażami, które można zobaczyć w pobliskim kościele franciszkanów. Przystanek przy Placu Inwalidów zaprasza do wejścia w widziane oczyma Wyspiańskiego baśniowe Planty o świcie. – Cieszę się niezmiernie, że Wyspiański, o którym Kraków trochę ostatnio zapomniał, wraca do swojego miasta. Temu służy wystawa, którą otworzymy w listopadzie w Muzeum Narodowym w Krakowie, ale również takie akcje, jak Przystanki Literackie czy powstanie Szlaku Stanisława Wyspiańskiego – mówi Łukasz Gaweł, zastępca Dyrektora MNK ds. Strategii, Rozwoju i Komunikacji.

– Chcemy przypomnieć mieszkańcom Krakowa, że literatura może i powinna być ozdobą naszego miasta i jest jego ważną częścią. Dzięki takim projektom, jak ten, literatura wychodzi z bibliotek i księgarni i ma szansę zyskać nowych odbiorców– podkreśla Robert Piaskowski. Dlatego szczególną wagę przyłożono do strony multimedialnej projektu i możliwości interakcji. Na każdym z przystanków dostępny jest kod QR obsługiwany przez aplikację partnera akcji – Woblink. Dzięki modułowi Czytaj PL (dostępnemu w aplikacji Woblink), największej akcji promującej czytelnictwo na świecie, po zeskanowaniu kodu można za darmo pobrać ebooki ze specjalnej kolekcji z dziełami autorów oraz najważniejszymi opracowaniami ich twórczości. Czekając na autobus lub tramwaj, każdy może za darmo posłuchać audiobooka z „Bajkami robotów” Stanisława Lema, przeczytać nowe tłumaczenie „Jądra ciemności” Josepha Conrada, opracowanie „Polskie dziedzictwo Conrada” Rafała Kopkowskiego czy książkę „Podróże z Conradem. Szkice” autorstwa Agnieszki Adamowicz-Pośpiech.

Dodatkowo Krakowskie Biuro Festiwalowe udostępniło portalowi CzytajPL.pl zasoby serwisu przygotowanego na potrzeby realizowanej od 2015 roku akcji Kody Miasta (www.kody.miastoliteratury.pl): zdjęcia, biogramy i materiały audio, zarówno w polskiej jak i angielskiej wersji językowej. To prawdziwe perełki: swoje wiersze czytają Jalu Kurek („Kraków 422”) i Julian Przyboś („Znak”), posłuchać można także utworu „Kwiat ulicy” Tadeusza Peipera w interpretacji Grzegorza Turnauaoraz czytanego przez Piotra Czarnotę „Poematu dla dorosłych” Adama Ważyka.

Firma AMS największa firma reklamy out-of-home w Polsce, zapewniła przystankom najwyższą jakość techniczną.

– W AMS mówimy, że to co robimy, to nie tylko biznes. Chcemy, żeby na co dzień nasze nośniki służyły nie tylko komercyjnym kampaniom, ale pomagały także w promocji ważnych wydarzeń kulturalnych. Dlatego cieszymy się, że możemy współorganizować tak znakomity projekt – mówi Grażyna Gołębiowska, Dyrektor Działu Komunikacji Marketingowej i PR w AMS. – Na czas trwania akcji wyłączyliśmy ze sprzedaży sześć wiat przystankowych, zmieniając je w multimedialne tematyczne przystanki. Na początku przygotowaliśmy folie, którymi okleiliśmy szyby i wiaty w całości, a dzięki drukowi soczewkowemu uzyskaliśmy specjalne efekty – głębi i animacji na statycznym layoucie. W kolejnych etapach dodamy m.in. urządzenia mp3, za pomocą których będzie można poznać literackiego twórcę oraz działania z obszaru aromamarketingu – dodaje Gołębiowska.

Organizatorzy: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Muzeum Narodowe w Krakowie i AMS.

Partner strategiczny: Woblink/CzytajPL.

Partnerzy akcji: Wydawnictwo Literackie, Wydawnictwo ZNAK, Biblioteka Internetowa Wolne Lektury, Wydawnictwo Universitas , www.lem.pl.

Projekt wspiera Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie.